İnsanlığın varoluşundan itibaren barınma, çalışma, sağlık, ibadet ve eğlence gibi çoğu nedenle yapılaşma yoluna gidilmiş ve birçok bina bu amaçlarla kullanılmıştır. İnşaat teknolojisi ve mimari tasarım, zaman içerisinde insanların yeni ihtiyaçlarına göre revize edilerek, süreç içerisinde gelişim göstererek kullanıma sunulmaktadır. Bu bağlamda elbette ki göz önüne alınması gereken en önemli husus, inşa edilen bu yapıların güvenilirlik durumlarıdır.

Ülkemizin, üç büyük fay hattı üzerinde yer aldığı ve yerel fay zonları da değerlendirilmeye alındığında, yaklaşık olarak yüzde 90’ının olası depremlerden etkilenebilecek olduğu aşikardır. Tam da bu etapta güvenilir konut, güvenilir yapı dikkat edilmesi gereken en önemli konudur.

Mevcut yapılar, yapı stoğu değerlendirmesi yapıldığında 1999 öncesi yapılan yapılar, kaçak yapılar, imar barışı ile kullanımına devam edilen yapılar, kaçak katı bulunan yapılar, zayıf zeminde inşa edilen yapılar, hazır beton kullanılmamış olan ve nervürlü demir ile inşa edilmemiş olan yapılar risk grubunda öncelik teşkil etmektedir. Dolayısı ile bu yapılar risk grubu sıralamasına göre taranmalı ve güvenlik analizleri yapılmalıdır. Çıkacak sonuçlara göre, kesinlikle kentsel dönüşüm modellemeleri ile insanların sağlıkla kullanabilecekleri yapılar haline dönüştürülmelidir.

Diğer taraftan, müteahhitlik hizmetleri ile yapımı devam eden ya da yeni başlanacak olan yapılarda, acı tecrübeler göz önüne alınarak gerekli önlemler alınmalıdır. İnşaat teknolojisinin ilerlemeleri ile birçok yeni malzeme kullanıma girmiştir. Mevcut malzemelerde, taşıyıcı sistemin ana malzemeleri olan beton ve demir başta olmak üzere yenilikler, yapıları her geçen gün daha da güvenilir hale getirmektedir.

Öyle ise bu noktada en önemli durum, bu güvenilir malzemeleri tanıyan, gelişmelere hakim ve şantiye faaliyetlerinde doğru ve uygun işçilikleri uygulatabilir ehil teknik personellerin görev yapmasıdır. Yani İnşaat Mühendisleri, Mimarlar, İnşaat Teknikerleri muhakkak her inşaatta aktif olarak rol almalıdır.

Konuya, güncel olan bir çalışma ile genişlik katalım. Bu günlerde İnşaat Mühendisleri Odası’nın (İMO) başlatmış olduğu “Her Şantiyede Bir Şef” kampanyası, bahsettiğimiz güvenilir yapıların inşa edilmesinde gerçekten de çok önemli bir faktör olacaktır. Resmiyette yapılan her yapının bir şantiye şefi zaten bulunuyor. Ancak uygulamada şantiye şefi olarak gösterilen teknik personelin şantiye sahasında bilfiil bulunmadığını görüyoruz. Bunun en büyük nedeni, müteahhitler tarafından teknik personel yani mühendis ve mimar çalıştırmanın ekstra maliyet olarak görülmesidir. Bir diğer nedeni de yasal olarak şantiye şefliği yapabilecek bir teknik personel birkaç şantiye şefliği üstlenebiliyor.

Bu noktada İMO’ nun talebi ve kampanyası da büyük mana buluyor. “Her Şantiyede Bir Şef”, “Bir Şantiyede Bir Şef”. İMO’ nun söylediği tam da bu. Ben de aynen katılıyorum. Güvenilir yapılar inşa etmek için “Her Şantiyede Bir Şef”, “Bir Şantiyede Bir Şef”.

Peki vatandaş güvenilir yapılar kullanmak, depreme dayanıklı evlerde yaşamak için ne yapmalı?

Yapılacak şey aslında bellidir. Artık inşaat sektöründe faaliyet gösteren müteahhitlerin mühendis ya da mimar olmaları ya da bu teknik personellerden ne denli hizmet aldıkları ve yaptıkları yapıların teknik anlamda güvenilir olup olmadıkları vatandaş tarafından sorgulanmalıdır. Gerek kullanma gerekse yatırım amaçlı alınan konutlar sadece mimari görsel ya da mutfak, banyo, wcde kullanılan parlak malzemeler açısından değerlendirilmekten çok, betonarmede güvenliğin boyutu, depreme dayanıklılık durumu, yapının bulunduğu zeminin taşıma gücü ya da bunların yapımında kullanılan teknoloji ve teknik hizmet göz önüne alınmalıdır.

Unutmayalım, deprem bizim ülkemizin gerçeğidir ve muhakkak zaman zaman olacaktır. Önemli olan yapı stoğumuzun depreme duyarlı ve can güvenliğimizi koruyacak şekilde inşa edilmiş olmasıdır. Bunun da yegane koşulu mühendislik ve mimarlık hizmeti almış yapılardır.

Güvenilir yapılarda, depreme hazır, afete uzak, mutlu ve huzurlu yaşamak dileğiyle.

 

Saygılarımla,

 

Sıtkı Alper ÖZDEMİR

İnşaat Yüksek Mühendisi

 

Mail / [email protected]

İnstagram/ alper_ozdemirr

Facebook/ alper.ozdemir.564