öğleden sonra üç buçuk sıralarında çalıştıkları inşaattan çıktılar. Günün vermiş olduğu yorgunluklarını unutmuş neşeyle sohbet ediyorlardı. Adamın yanındaki 2004 model Ford tempo arabası beş işçiyi alacak kapasitede değildi. İkinci bir şeyse başka inşaatları da kontrol edecekti. Belki de orada çalışan işçi varsa yanına alacaktı. Dolayısıyla işçileri limuzinle (taksi) göndermesi gerekiyordu. Ama işçiler onunla binmeyi tercih ediyordu. Çünkü karşılıklı anlayış ve saygı vardı. Ayrıca yolda giderken enerji içeceği alırlardı, şakalaşarak içerlerdi. İçeceği her gün bir başkası ısmarlardı.

Adam taksi parasını en tecrübeli işçisine uzatarak gitmelerini söyleyip arabasına yöneldi. Tam o sırada onlara yönelmiş devriye gezen polis arabasını fark etti. İşçiler hızlıca caddeye doğru yöneldiler. İşçilerin hiç birinin ikametgâhları yoktu, hepsi kaçak konumundaydı. Risk arz ediyorlardı. Bunun kendileri de bilincindeydi, fakat yapacak başka bir şey yoktu. Aslında S. Arabistan’da çalışan hemen hemen tüm Bangladeş işçileri konumları aynıydı. Kefillerinin zulmünden kaçarak, kaçak çalışırlardı. Bunlar Riyad’ın her semtinde belli toplanma yerlerinden toplanır, işçi isteyenler oraya gider istedikleri işçiyle anlaşırlardı. Bunu herkes bilir ve yapardı. Buna polis de dâhildi. Fakat polisler dışarda yakaladıklarını affetmezlerdi.

İşçiler hızlıca caddeye çıkıp ilk gelen taksiyle evlerine gitmişlerdi. Şans faktörü bu sefer adamdan yanaydı. Polis adama yanaştığında işçiler gitmişti. Polis adama yanaştı camı indirerek, her zamanki gibi alaycı bir tavırla selam verdi ve oturma izniyle, arabanın ruhsatını istedi. Adam tereddütsüz çıkararak verdi. Her şey nizamiydi, fakat polislerin gayeleri başkaydı, asıl hedef giden işçilerdi. Adamın ne iş yapığını öğrendikten sonra, giden işçilerin neyin nesi olduklarını sordular. Adam yıların vermiş olduğu tecrübeyle, bilmediğini söyledi. Poliste aynı tecrübeye sahip işini bilen biriydi. Sohbetiniz gayet samimiydi diye, çıkıştı polis. Olabilir dedi adam, her sohbet ettiğim benim işçim olduğu anlamına gelmez, karşılığını verdi. Ama polis vazgeçmiyor, hala diretiyor ve tehditkâr laflar savurmaya başladı. Bunun üzerine adam neden işçileri durdurup onlara kimliklerini sormadığını sitemkâr bir şekilde polise sordu. Polis insafa geldi, haklısın diyerek kimlikleri adama uzattı. Adam teşekkür etti, kimliğini ve arabanın ruhsatını polisten aldı cüzdanına yerleştirdi. Polis imalı bir üslupla “tekrar görüşmek dileğiyle” dedi ve adamın yanından uzaklaştı.

Yaşanan şey Suudi Arabistan’da her zaman her kesin başına gelebilecek olağan bir olaydı. Maalesef her taraf kaçak işçilerle doluydu. Çünkü onları getiren firmanın sahipleri son derece insafsızdı. İşçilerini tok karna çalıştırıp, bir sürü borç yüklerdi. Ayrıca ülkelerine gönderdikleri vizenin ve geliş uçak ücretini işçinin hesabından kesilirdi. Bu masraflar çok büyük paralara mukabildi. İşçi bunu kaldıramaz ve o firmadan kaçar kaçak çalışırdı. Bu anlattıklarımız üzülerek ifade ediyoruz, Arabistan’da bir kültür haline gelmiştir. Maalesef gelen tüm yönetimler de önüne geçemediler.

Aslında bu durum orada çalışmakta olan tüm yabancı vatandaşları kapsamaktadır. Türkiye kapsamında bu durum en çok Hataylı kardeşlerimizi etkilemektedir. Coğrafi yakınlık ve bölgenin ekonomik koşulları buradaki halkı başta Suudi Arabistan olmak üzere diğer Arap ülkelerine iş amaçlı göç ediyor. Maalesef bu ihtiyacın farkına varan işveren durumu suiistimal edip işçilerimizi mağdur eder. Önce aylığını kısar ardından vermemeye başlar… Çoluk çocuk ve anne-baba hasretinin yanına bir de gurbet çilesi eklenir. Ama Allah her emeğin yanındadır bu yüzden umutsuzluk yerine sizi çözüm odaklı tutuma yönlendirecek sosyal alanlarda uzman kişilerden yardım alarak, danışarak bu tarz sorunlardan olabildiğince çabuk ve az hasarla kurtulun.

 

Keyifli bir yaşam dileğiyle.

SOSYOLOG MEHMET GÜVEN,

Cep No: 05380513770

E-mail: mehmetguvendaniş[email protected]