Hatay’da geçmişte yaygın olarak yetiştirilen, fakat devam ettirilemediği için nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan ve "Hatay sarısı" olarak bilinen sarı kozanın sayısı her geçen gün arttırılıyor.

Defne ilçesinde, belediyenin bölgeye kazandırdığı Defne Koza Evi’nde Hatay sarısında yumurta çoğaltma işlemine başlandı. Aynı zamanda burada unutulmaya yüz tutmuş ipek böceği yetiştiriciliği ve ipek dokumacılığını gelecek nesillere aktarıyor. Sadece Hatay’da üretimi yapılan sarı kozanın yaygınlaştırılması hedefleniyor.

 

"Bir böcekten 50-60 adet tohum ve yumurta elde ediyoruz"

Yumurta çoğaltma işlemi yaptıklarını belirten ipek üreticisi Fulya Kadıoğlu, Hatay sarısını 2014 yılından beri yetiştirmeye başladıklarını ifade etti. Defne Koza Evi’nde yumurta çoğaltma işlemini yaptıklarını söyleyen Kadıoğlu, “Her sene biz bunları Nisan ayında uyandırıyoruz. İpek böceklerini sadece dut yaprağıyla besliyoruz. 35 gün boyunca yaprak yiyorlar. Yedikten sonra 10 gün boyunca kozasını örüyor. Kozasını ördükten sonra Hatay sarısı dediğimiz kozaların kelebek olmasını bekliyoruz. Onları kelebek olması için bırakıyoruz. Kelebek olduktan sonra temiz bir kâğıdın üzerine koyuyoruz. Biz bunu biraz daha ilkel yöntemlerle yapıyoruz. İpekböceklerini temiz bir kâğıdın üzerine koyuyoruz, böcekler yumurtalarını bıraktıktan sonra dolaba kaldırıyoruz. Her sene bu işlemi yapıyoruz. Bir böcekten 50-60 adet tohum ve yumurta elde ediyoruz. Onları bir sonraki seneye saklıyoruz. Hatay sarısının yanı sıra beyaz koza da üretiyoruz. İpek böceklerine tozlu, ilaçlı ve ıslak yaprak vermememiz gerekiyor. Biz bunları tek tek yıkıyoruz, dal olarak koparıyoruz. Sulara batırarak yıkıyoruz, asıyoruz ve kurumasını bekliyoruz. Kuruduktan sonra ipek böceklerimize bu yaprakları veriyoruz” dedi.

 

Kursiyerlere yumurtadan dokumaya her şey öğretiliyor

Kadıoğlu son olarak, “Hatay sarısı sadece Hatay’da olan bir tür. Ben 2012 yılından beri bu mesleği yapıyorum. 2014 yılında Defne Belediyesi Koza Evi olarak bu yeri açtık. Burada Halk Eğitim, İŞKUR ve Defne Belediyesi ortaklığı ile kurslar başlatıldı. Şimdiye kadar 70 kursiyerimiz oldu. Bu kursiyerlere ilk başta yumurtadan başlayarak öğretmeye başladık. Dokumaya kadara kursiyerlerimize meslek edindirdik. İpliğin kalınlığına göre yaklaşık olarak 2 kilo kozamızdan bir tane şalımız oluşuyor” diye konuştu.