Engelli vatandaşlarımıza kanuni haklarını bilmeleri noktasında daha öncede çalışmalar yapan Avukat Serhat Tabanca Engelliler haftasında yaptığı açıklamasında Engellilerin Vergi İndirimi ve Malulen Emeklilik hak edişlerinin ayrıntıları açıkladı.

 

Ticaret hukuku, Şirketler Hukuku, Medeni Hukukun tüm alt dalları, Vergi ve İş hukuku davalarında uzman olan Avukat Serhat Tabanca Engelli bireylere, fiziksel veya zihinsel kabiliyetleri ölçüsünde herhangi bir engeli olmayan bireylere oranla daha kısa sürede emeklilik imkanı yasalar çerçevesinde sağlandığını belirterek emekli olmak isteyen engellileri bilgilendirdi.

Serhat Tabanca yaptığı açıklamada şu ayrıntılara yer verdi. "Engelli bireylere, fiziksel veya zihinsel kabiliyetleri ölçüsünde herhangi bir engeli olmayan bireylere oranla daha kısa sürede emeklilik imkanı yasalar çerçevesinde sağlanmıştır. Bu şekilde söz konusu engelin, bireyin sosyal yaşama ve emeklilik sistemine dahil edilmesi hususunda bir engel teşkil etmemesi kısmende olsa sağlanmaya çalışılmıştır. Buna göre;

1991 ve daha öncesinde sigorta prim başlangıcı yapılmış olan engelliler için oran ve derece fark etmeksizin 3600 iş günü prim ödemeleri halinde emeklilik hakkından faydalandırılmışken sonrasında yapılan birtakım yasal düzenlemeler ile,

Engelliler 2009 öncesi çalışmaya başlamışlarsa Emekli olabilmeleri için;

Birinci derece (%80 ve üzeri) özürlülerin 3600 iş günü prim ödemeleri ve 15 yılını doldurmaları,

İkinci derece (%60-80 arası) özürlülerin 4000 iş günü prim ödemeleri ve 18 yılını doldurmaları,

Üçüncü derece (%40-60 arası) özürlülerin 4400 iş günü prim ödemeleri ve 20 yılını doldurmaları gerekmektedir.

2009 yılı ve sonraki yıllarda çalışmaya başlayan engelliler ise;

% 60 ve üzeri özürlü olanlar 3960 gün prim ödemek ve 15 yılını doldurmak,

% 50-59 arası özürlü olanlar 4320 gün prim ödemek ve 16 yılını doldurmak,

% 40-49 arası özürlü olanlar 4680 gün prim ödemek ve 18 yılını doldurmak suretiyle emeklilik için müracaat edebilirler.

Söz konusu vergi indirimi ile erken emeklilik prosedürünün başlatılabilmesi için engelli birey açısında tek şart müracaat esnasında çalışıyor olmasıdır. Bu imkan dahilinde engelli çalıştığına ilişkin belge ve engelli raporu ile birlikte bulunduğu ilin defterdarlığına vergi indirimi müracaatında bulunur. Bu müracaat kurum tarafından Ankara’ya, Maliye Bakanlığı’na gönderilir. Yapılan inceleme neticesinde eğer kişinin engel derecesinde %40’ın altına düşecek oranda bir değişiklik yapılmaz ise, engelli kişiye gönderilecek vergi indirim belgesi ile erken emeklilik prosedürü tamamlanmış olur. Sonrasında engelli vatandaş bu belgeyi SGK ya iletir ve sisteme kaydını sağlar.

Vergi indirim belgesinde kaçındı dereceden vergi indirimden yararlanacağı bilgisi yer almakla birlikte yukarıda da açıkladığım gibi derece ne kadar yüksek olursa emeklilik için ihtiyaç duyulan prim gün sayısı da o derece az olacaktır. Zira sizin verdiğiniz rapor üzerindeki oranın düşürülmemesi burada önem kazanıyor. Çünkü oran %40’ın üzerinde dahi olsa oranlarda derece fark ettirecek şekilde düşürülme yapılması engellinin prim gün sayısında ciddi değişikliklere sebebiyet verecektir.

Eğer oran %40’ın altına düşerek gelir veya ciddi bir düşüşle normalde rapor üzerinde 1. Dereceden erken emeklilik hakkı var iken, yapılan düşüş ile 3. Dereceye kadar düşürülmüş ise bu sefer dava açmaktan başka yapılacak bir yol bulunmamaktadır. Dava sürecinde, ekonomik gelir Muhtarlık veya Kaymakamllıklardan Fakirlik belgesi almaya elverişli ise , fakirlik belgesi ile birlikte bulunduğunuz il Barosu Adli Yardım Bürosuna müracaatınız halinde tarafınıza sizden dava harç ve masrafları dışında ücret talebi olmayacak bir avukat desteği sağlanacaktır.

Malulen emeklilik de ise müracaat edilebilmesi için;

a) Çalışmaktayken iş gücünün % 60’ını kaybettiğinin kurumca sevk edilen sağlık kuruluşlarından alınan sağlık kurulu raporu ile belgelendirilmesi,

b) En az on yıldan beri sigortalı bulunup toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması,

c) Malûliyeti nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrıldıktan veya işyerini kapattıktan veya devrettikten sonra kurumdan yazılı istekte bulunulması gerekir. Bu müracaat yine il defterdarlıklarına yapılmaktadır.

Engelli bakım maaşı alan annelerin emekliliği hususunda ise yapılan yasal düzenlemeler çerçevesinde; 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 28’inci maddesine göre bakıma muhtaç derecede engelli çocuğu bulunan sigortalı annelerin 01.10.2008 tarihinden sonraki prim ödemelerinin dörtte biri(1/4) toplam prim ödeme gün sayılarına eklenerek erken emeklilik hakkı elde etmeleri sağlanmıştır"