Skip Navigation Links
Enerjisa-Toroslar

Müziğin Felsefesi

“Sosyal Etkinliklere Katılım Projesi”

Müziğin Felsefesi

Eğitim   A+a-

İskenderun Teknik Üniversitesi Konservatuar Bölüm Öğretim Elemanı Recep EKİNCİ’nin yürüttüğü, “Sosyal Etkinliklere Katılım Projesi” kapsamında; Müziğin Felsefesi” konulu söyleşi, Ders Öğrencilerinden, Ezgi AKTAŞ tarafından hazırlanıp sunuldu.
Müziğin Felsefesi
Müzik, sesi ve sessizliği araç edinen sanat biçimidir. Sesle anlatma sanatı olarak da bilinir. İnsanoğlunun toplumsal, dinsel, büyüsel, duyusal, düşünsel, eşeysel gereksinmelerini karşılamak için kullandığı ses, sözlü ses, doğal ya da yapay aygıtların seslerinden oluşan evrensel kültür düzenidir. Perde, ritim, hareket ve dinamikler (ses düzeyi) gibi araçları vardır. Sanat türleri içinde sergisel sanat, güzel sanat ve işitsel sanat olarak yer alır.
Yaratım süreci, yorumu, uygulaması, tanımı çok çeşitli olup: hakkında referans alınacak kesinlikte içerik yoktur. Ancak kültürden kültüre, toplumsal statüye göre farklı tanım ve işlevlere sahip olmuştur. Tarz, tür, üslup gibi ayrımlara tabi ise de kesin bir bölümden söz edilemez. Sanat müziği ve halk müziği olarak iki kademeye ayrılmış, ancak ayrımın sınırlarında uzlaşılmamıştır. Kısacası, müzikte herhangi bir ayrımın kesinliğinden söz edilmemektedir. Ses ile müzik arasında da bir ayrım yoktur. Kültürel birikime göre gürültü, ses, müzik farklı tanımlara sahiptir. Kimimiz doğanın sesini müzik olarak duyarken, kimisi de yalnızca enstrümanların müziğini duymaktadır. İnsan hayatının önemli bir parçası olduğu kadar diğer canlılarda da müziğin varlığından söz edilebilir.
Sözlükte müzik: 1. Duygu, düşünce ve imgeleri, tek ya da çok sesli olarak türlü biçimlerde anlatma sanatı; bu biçimde düzenlenmiş eserlerin söylenmesi ya da çalınması.
Kökenbilimsel olarak Eski Yunanca mousikē (μουσική) : Müzik (mousa), yaratıcılık, ilham ve bunların tanrıçası-perisi- anlamına gelir. Müzik sanatı- yaratıcılık sanatı- gibi bir anlama delalet eder.
Müzik felsefesi müziğe ilişkin temel sorular sorar. Fizik ötesi ve estetik ile yakın ilişkidedir. Müzik nedir?
Neye müzik denir?
Müzik, zihin, duygu bağlantıları nelerdir; müzikte anlam nedir, müziğin tarihsel anlamı, müziğin niteliği nedir?
Gibi sorular sorar. Müzik, insan tarihinin ve yaşantısının önemli bir unsuru olarak felsefece sorgulanmaktadır. Sanat felsefesi altında değerlendirilse de, müziğin geniş kullanımı nedeniyle “müzik felsefesi” sanat felsefesinden azade önemli bir ilgi alanıdır. İnsanın her zamanına ait bir etkinlik olarak felsefeye anlatacakları çoktur.
Müziğin tanımı ve tarihi tam olarak belirlenmemiştir. Uzlaştırıcı bir tanım olarak “güzeli amaçlayan ses”i varsayabiliriz. Tarih olarak da 40.000 yıl önceye dayanan müzik aletlerinin bulunmasını söyleyebiliriz. Her ne kadar alet olmadan müzik yapıldıysa da, bugünkü anlamda müzik insanın gelişimiyle doğru orantıda var olmuştur. Hayvanların kur yapmak, hakimiyet kurmak gibi uğraşlar için uyumlu, etkileyici sesler çıkardığını biliyoruz. Ağaçların yaprakları sallanırken, denizin dalgaları kıyıya vururken müzikal sesler çıkarır. Bu, insanın duymak istediğiyle alakalı olarak müzik altında değerlendirilebilir.
Güncel anlamdaki müzik insanın anlattığı bir şeydir. İlk törensel gömme etkinliklerinden, Roma Ordusu’na, oradan kürek mahkumlarına, zikir ayinlerine veya tekstil atölyelerine kadar uygulanan, birleştirici bir etkinliktir. Tarih boyunca insanı rahatlatan, birleştiren ve iletişimi sağlayan pratik bir uğraş olmuştur. Günümüzde “evrensel dil” olarak betimlenmekte ve küreselleşmektedir. Sınırsız müzik anlayışları ve buna bağlı olarak çeşitleri bulunmaktadır. Anlamını bilmediğimiz dilde, şeklini bilmediğimiz enstrümanlarla ve tanımını bilmediğimiz türlerde yapılsa da müzik bize hitap edebilir. Bu, ses denilen evrensel iletişim aracının bir özelliğidir. Duymak isteyene göre gök taşları da müziktir. Klavyeden çıkan sesler de bir müziğe ait olabilir. İnsanın güzele ait etkinliklerinden biridir. Canlılar arasında genel geçer tek dil olduğu söylenebilir.
Bir kuşun ne dediğini anlayamayız ancak onun güzel ötüşünden keyif alabiliriz. Bir insanı da görüş ve tutumlarından dolayı sevmeyebiliriz ancak sanatı onu apayrı bir konuma taşır. Belki de insanlar ufak anlaşmazlıklar nedeniyle yanılgıya düşüyordur. Hayvanların müziğini anlamak gibi, anlaşamadığımız insanların müziğini anlayabiliriz. Ya da daha doğrusu, düşman bellediklerimizin müziklerini dinlemeliyiz: Bize tanıdık gelen bir şeyler olacaktır. Bu evrensel dilde belki birbirimizi anlayabiliriz. Bu güzel nameleri döken insan dilinde bize neden düşmandır? diye düşünebiliriz.
Konfüçyüs (MÖ.551-478)’ e göre Müzik yer ile gök arasındaki uyumdur. Müziği yalnız büyük insanlar bilirler. Müzik birlik oluşturur. Müzik, bir tür haz meydana getirir ki, insan doğası onsuz olamaz. Pisagor (MÖ.580-500) sayıların ve seslerin uyumu üzerine çalışır. Tüm cisimlerin hareket ederken ses çıkardığını söyler. Ona göre müzik anlatmanın matematiksel bir yoludur. Matematik ile müziğin bağlantısını vurgular. Platon (MÖ.428/7-348/7) müziğin ruhani bir boyutunu irdeler. Ona göre müzik, insan ruhunu dinginleştirir. Müzik eğitiminin insanı yüceltir ve insanın birliğini sağlar. Ona göre müzik: evrene ruh, zihne kanat, hayallere uçma gücü, hayata ve her şeye neşe ve tılsım veren ahlaki bir yasadır. Aristoteles (MÖ. 384-322)’e göre insanlar, müzik ve trajedi yoluyla temizlenip arınırlar. (Katharsis). Müzik direkt olarak ruhun tutkularını temsil eder. Birey yanlış türde müzik dinlerse yanlış türde insan olacaktır. Farabi(874-950) müzik eğitimi almış, müzik aletleri üzerine Kitab-el Muzik adlı kitabı yazmıştır. Bu kitapta Pisagor ve Aristoteles’ten etkilendiğine inanılır. Müziğin ruh üzerindeki terapi etkisi üzerine inceleme yapar.Friedric Hegel (1770-1831)’e göre Müzik, doğrudan doğruya ruha yönelen sanattır. Müzik ruhu harekete geçirir. Müzik üretimi titreşim sonucu olan ton ile olanaklıdır. Müzik şiirle iç içedir. İkisi de aynı gereç olan tona bağlıdır. Müziğin ifade araçları ölçü, uyum ve melodidir. A.Schopenhauer (1788-1860) müziği sanat kategorisinde en üste koyar ve duygu sanatı olarak ele alır.
 
 
Adınız
:
Mail
:
Mesajınız
:
Bu içeriğe ilk siz yorum yapın!
son gelişmeler
öne çıkanlar