Akdeniz ve Ege kıyılarında yoğun olarak bulunan kaya balığı türlerine ait ‘orfoz’ ve ‘lagoslar’ Mustafa Kemal Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cemal Turan’ın 400 bin TL destekli TÜBİTAK projesiyle koruma altına alınıyor.
Ülkemiz denizciliğinde avcılığı yapılan en değerli balık türleri içerisinde yer alan kaya balıklarının avcılık baskısına çok sık maruz kaldığını ve ciddi tehdit altında olduğunu söyleyen Prof. Dr. Cemal Turan, bu sebeple ‘orfoz’ ve ‘lagos’ türlerinin Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından da gözlem altına alındığını belirtti.
BALIKLAR ÖZELLİKLE SPORTİF AMAÇLI AVLANIYOR
Projesiyle ilgili MKÜ basın bürosuna açıklamalarda bulunan Turan, bu türlerin korunması ve avcılıkla ilgili bazı düzenlemelere gidilmesi gerektiğini ifade etti. Değerli bir tür olması, insanların damak tadına hitap etmesi ve ekonomik değerinin çok yüksek olması gibi nedenlerle kaya balıklarının sportif avcılıkta özellikle zıpkınla en çok avlanan türler arasında olduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Cemal Turan, bunun sonucu olarak bu türlerin birçoğunda sayısal olarak azalmalar yaşandığını vurguladı. Pazar ve restaurantlarda rahatlıkla yer bulan kaya balıklarının pasifik okyanusundan gelen lesebsiyen türleri ve yanlış avlanmayla baskı altında olduğunu aktaran Turan, özellikle iki türün tehdit altında olduğunu ve kendilerinin de bundan hareketle 400 bin TL destekli TÜBİTAK projeleriyle kapsamlı bir çalışma yapacaklarını dile getirdi. 

İLK OLARAK ULUSLARARASI ÇALIŞTAY DÜZENLENECEK
Proje kapsamında bu türlerin korunmasına yönelik Mustafa Kemal Üniversitesi bünyesinde uluslararası bir çalıştay yapmayı düşündüklerini aktaran Turan, “Ayrıca biz bu türde genetik olarak meydana gelen bozuklukları veya genetik çeşitlilikte meydana gelen azalmaları tespit etmeyi düşünüyoruz. Çünkü bir türün genetik çeşitliliği avcılık baskısından ve diğer çeşitlerden dolayı azaldığı zaman o tür kaybolmaya yüz tutuyor ve kırılgan bir yapıya dönüşüyor. Ufak bir çevresel farktan dolayı kaybolma tehlikesiyle yüz yüze geliyor. Biz de Türkiye denizlerinde hangi tür ve hangi popülasyonların kaya balığı popülasyonlarına girdiğini, genetik bakımdan hangisinin habitatlar olarak zayıflamış ve hangi avcılık baskıları tarafından yoğun bir şekilde tehdit edildiğini ortaya çıkartmaya çalışıyoruz” dedi. Projeleriyle birlikte bu tür ve popülasyonların korunmasıyla ilgili tedbirler alınması gerektiğini ortaya çıkartacaklarını da sözlerine ekleyen Turan, “Hangi bölgede bu türler yoğun baskı altındaysa o bölgede popülasyon ve türler için avcılık yasağı ve kotası koydurmak gibi değişik tedbirlere başvurmayı planlıyoruz. Bu bölgelerdeki popülasyonların korunmasını sağlayacağız. Amacımız buna yönelik” diye konuştu.

BÖLGE BALIKÇILIĞINA YÜKSEK KATKI SAĞLIYOR
Bu projenin özellikle Hatay bölgesi için çok önemli olduğunu kaydeden Prof. Dr. Cemal Turan, “Kaya balıkları denildiği zaman en çok İskenderun körfezi ve Hatay akla gelir. Tüm türler İskenderun bölgesinde yoğun olarak bulunmakta. Ve bu türler bölge balıkçılığına ekonomik anlamda yüksek katkılar sağlamakta. Bunların azalması ve yok olması durumunda gerçekten bölge balıkçılığı zarar görecek” dedi. Kaya balıklarının devamlı gezen balık türleri olmadığını ve kendilerine yuva yaptıklarını söyleyen Turan, dolayısıyla kirlilik ve yanlış avlanmayla nesillerinin tehdit altında olduğunun altını çizdi.
Prof. Dr. Cemal Turan, projenin nisan ayında başlayacağını ve 30 aylık bir süreyi kapsayacağını sözlerine ekledi.